भोक लागेको बेला खाना नखाँदा शरीरलाई कस्तो हानि पुग्छ ?
मोटोपनको समस्याले धेरैलाई सताइरहेको छ । मोटोपन कम गर्न मानिसहरूले विभिन्न डाइट-प्लान अपनाउँछन् । केही व्यक्ति त तौल घटाउनमा यति केन्द्रित हुन्छन् कि उनीहरू भोक लाग्दा पनि खाना खाँदैनन् ।
तौल कम गर्न भोक लाग्दा पनि खाना खाइएन भने वा लामो समयसम्म भोकै बस्दा तौल घट्नुको सट्टा रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता कम हुन्छ र रोगको जोखिम धेरै गुना बढ्छ ।
तौल कम गर्न मात्र होइन, कतिपयले कामको व्यस्तताका कारण पनि भोक लागेको बेला खाना खाँदैनन् । तर त्यसो गर्नाले शरीरलाई हानि पुग्न सक्छ र शरीरको ऊर्जा स्तर पनि कम हुन्छ । बारम्बार भोक लाग्दा पनि खाना खाइएन भने मेटाबोलिजम सुस्त हुनसक्छ र कमजोर रोगप्रतिरोधात्मक क्षमताका कारण धेरै रोगको जोखिम बढ्न सक्छ ।
भोक लागेको बेला नखाँदा माइग्रेनको समस्या हुनसक्छ र पाचनसम्बन्धी समस्याको जोखिम पनि बढ्छ । त्यसैले भोकलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन ।
भोकलाई बेवास्ता गर्नाले शरीरको ऊर्जा स्तर घट्न सक्छ, जसले गर्दा थकान महसुस हुनसक्छ । खानाले ऊर्जाको स्तर कायम राख्नुका साथै शरीरलाई आवश्यक पोषक तत्त्व उपलब्ध गराउँछ । भोक लागेको बेला खाना नखाँदा शरीरमा ग्लुकोजको मात्रा कम हुन्छ, जसकारण चक्कर लाग्ने र मुटुको धड्कन बढ्ने जस्ता लक्षण देखिन सक्छ ।
शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी
भोक लागेको बेला खाना नखाँदा शरीरमा पोषक तत्त्वको कमी हुनसक्छ । शरीरलाई चल्न कार्बोहाइड्रेट, प्रोटिन, बोसो र भिटामिन चाहिन्छ । यदि भोक लाग्दा खाना खाइएन भने मस्तिष्कको कार्य प्रभावित हुन्छ र हड्डीहरू कमजोर हुन सक्छन्, साथै ऊर्जा स्तर घट्न सक्छ । लामो समयसम्म खाना नखाँदा थकान, चक्कर लाग्ने र कपाल झर्ने जस्ता समस्या पनि बढ्न सक्छ ।
झन् धेरै खाना खान मन लाग्छ
भोक लागेको बेला खाना नखाँदा रगतमा चिनीको मात्रा कम हुन्छ थकान र चिडचिडापन महसुस हुन्छ । साथै भोक लाग्दा धेरै क्यालोरीयुक्त खानेकुरा खान मन लाग्छ । लामो समय खाना खाइएन र त्यसपछि खाना खाँदा सामान्य मात्रा भन्दा बढी खाइन्छ, जसकारण तौल अझै द्रुत गतिमा बढ्न सक्छ ।
सुस्त मेटाबोलिजम
भोक लाग्दा खाना नखाँदा मेटाबोलिजम सुस्त हुन्छ, जसकारण तौल पनि प्रभावित हुन्छ । सुस्त मेटाबोलिजमका कारण तौल छिटो बढ्छ र थकान, कमजोरी र जोर्नी दुख्ने जस्ता समस्या बढ्न सक्छ । कहिलेकाहीं ढिलो मेटाबोलिजम, कब्जियत, अपच र पेट फुल्ने समस्या पनि बढ्छ ।
सोच्ने क्षमता प्रभावित हुन्छ
लामो समयसम्म भोकै बस्दा मानसिक रूपमा थकान महसुस हुनसक्छ । किनभने मस्तिष्कलाई लगातार ग्लुकोज चाहिने भएकाले त्यो प्राप्त नहुँदा ध्यान केन्द्रित गर्न समस्या हुन्छ । धेरै पटक भोक लागेको बेला नखाँदा पनि तनाव र चिन्ताको समस्या बढ्न सक्छ ।
भोक लाग्दा नै किन खानु किन जरुरी ?
भोक लागेपछि मात्रै खाना खानुपर्छ । किनकि जब भोक लाग्छ, शरीरमा पाचन रसहरू उत्पादन हुन्छ । तब हामीले खाएको खानेकुरा राम्ररी पच्छ । शरीरलाई कहिले खाना चाहिन्छ र कहिले भोक लाग्छ भन्ने कुरा राम्ररी थाहा हुन्छ । जब भोकको अनुभव हुन्छ शरीरले ‘अटोफेजी’ उत्पादन गर्छ । अटोफेजी भनेको शरीर सफा गर्नु जस्तै हो ।
शरीरमा अटोफेजीको लागि काम गर्ने धेरै जिनहरू हुन्छन् । अटोफेजीको माध्यमबाट शरीरले आफ्नो मृत र क्षतिग्रस्त कोषिकाहरुलाई निकाल्छ र शरीरलाई भित्रबाट सफा गर्छ । किनभने यो प्रक्रियाले सबै क्षतिग्रस्त प्रोटिनहरू हटाउँछ र धेरै ऊर्जा दिन्छ ।
